10 E 2022- 23

 

സുന്ദർലാൽ ബഹുഗുണ...

ഒരു ഇന്ത്യൻ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ട പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകനും , ചിപ്കോ സ്ഥാപനത്തിന്റെ നേതാവും.1927 ജനുവരി 9 ന് ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ തെഹ്രിക്കടുത്തുള്ള മരോഡ ഗ്രാമത്തിൽ ജനിച്ചു.തുടക്കത്തിൽ തോട്ടുകൂടയമയ്ക്കാതിരെ പോരാടിയ അദ്ദേഹം പിന്നീട് 1965 മുതൽ 1970 വരെ തന്റെ മധ്യ വിരുദ്ധ ഡ്രൈവിൽ മലയോര സ്ത്രീകളെ സംഘടിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി.പതിമൂനാം വയസിൽ സാമൂഹിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആരംഭിച്ചു. അദ്ദേഹം തന്റെ ജീവിതത്തിലേക്ക് ഗാന്ധിയൻ തത്വങ്ങളെ സ്വീകരിച്ചു. ഗാന്ധിയിൽ നിന്നും പ്രചോധനം ഉൾക്കൊണ്ട്‌ അദ്ദേഹം 4700 കിലോമീറ്റാറിലധികം കൽനടയായി ഹിമാലയൻ വനങ്ങളിലൂടെയും കുന്നുകളിലൂടെയും സഞ്ചരിച്ചു. ഹിമാലയത്തിലെ ദുർബലമായ പരിസ്ഥിതി വ്യവസ്ഥയിൽ മെഗാ വികസന പദ്ധതികൾ വരുത്തിയ നാശനഷ്ടങ്ങളും ഗ്രാമങ്ങളിലെ സാമൂഹിക ജീവിതത്തിന്റെ തകർച്ചയും അദ്ദേഹം നിരീക്ഷിച്ചു.

മരങ്ങളുടെയും വനങ്ങളുടെയും പ്രദേശങ്ങൾ വന കരാറുകാർ വെട്ടിമാറ്റുന്നതിൽ നിന്ന് രക്ഷിക്കുന്നതിനായി 1974 മാർച്ച് 26 ന് ഉത്തർപ്രദേശിൽ ചിപ്കോ പ്രസ്ഥാനം സ്വമേധയാ ആരംഭിച്ചു.ഹിന്ദിയിൽ ചിപ്കോ എന്നാൽ 'ചേർന്ന് നിൽക്കുക, ഒട്ടി നിൽക്കുക, കെട്ടിപിടിക്കുക എബോക്കെ ആണ്.പൊതുവെ പരിസ്ഥിതിവാദത്തിനും സുന്ദർലാൽ ബാഹുഗുണയുടെ ശ്രദ്ധേയമായ സംഭാവനകളിലൊന്നാണ് "പരിസ്ഥിതി ശാസ്ത്രം സ്ഥിരമായ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ" എന്ന മുദ്രാവാക്യം അദ്ദേഹം സൃഷ്ടിച്ചത്. 1981 മുതൽ 1983 വരെ ഏറ്റെടുത്ത 5,000 കിലോമീറ്റർ ട്രാൻസ് ഹിമാലയ മാർച്ചിലൂടെ  പ്രസ്ഥാനത്തിന് പ്രാധാന്യം നൽകാൻ സുന്ദർലാൽ ബാഹുഗുന സഹായിച്ചു , ഗ്രാമത്തിൽ നിന്ന് ഗ്രാമത്തിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യുകയും പ്രസ്ഥാനത്തിന് പിന്തുണ ശേഖരിക്കുകയും ചെയ്തു.1980 ൽ ശ്രീമതി ഗാന്ധി പച്ച മരങ്ങൾ മുറിക്കുന്നത് നിരോധിച്ചതിന്റെ ഫലമായി ഇന്ദിരാഗാന്ധിയും ആ കൂടിക്കാഴ്ചയും നടന്നു.  പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ തുടക്കക്കാരിൽ ഒരാളായ ഗൗരാദേവിയുമായി അദ്ദേഹത്തിന് അടുത്ത ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നു .ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്ന വിമലാ ബഹുഗുണയാണ് ഭാര്യ, മൂന്നു മക്കൾ.ഭാരതത്തിലെ നദികളുടെ സംരക്ഷണത്തിനായും അദ്ദേഹം പോരാടി.1981-ൽ പദ്മശ്രീ, 1987-ൽ ചിപ്കോ പ്രസ്ഥാതത്തിന് റൈറ്റ് ലൈവ് ലിഹുഡ് പുരസ്ക്കാരം, 1989ൽ ഐ.ഐടി റൂർകിയുടെ ഓണററിേഡാക്ടറേറ്റ്, 2009 ൽ പദ്മവിഭൂഷൺ ബഹുമതി എന്നിവ ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്.2021 മെയ്‌ 21 മരണം.94 വയ്യസ് ആയിരുന്നു.

ആ മഹാമനസ്സിനുമുന്നിൽ ഹൃദയത്തിൽ നിന്നും ശതകോടി പ്രണാമം.